SAĞLIKLI BESLENME VE HAREKETLİ YAŞAM KOORDİNATÖRLÜĞÜ
Günümüzün en önemli halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkan metabolik hastalıklar, en fazla ölüme sebebiyet veren hastalıklar arasında geleceğimizi tehdit etmektedir.
Bu hastalıkların temel sebepleri arasında yer alan obezite ise hem küresel ölçekte hem de Türkiye ve özellikle İstanbul’da hızla artmaktadır.
Bulaşıcı olmayan bir salgın hastalık olarak nitelendirilen obeziteyi oluşturan koşullar arasında başta; yanlış beslenme alışkanlıkları, hareketsiz yaşam tarzı, metropol yaşamının getirdiği stres ve ruh sağlığındaki olumsuzluklar gelmektedir.
Özellikle Covid-19 boyunca yaşanan kısıtlamalar da hareketsizliği önemli ölçüde artırmıştır.
Bu koşulların sonucu olarak obezite; diyabet, kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon, inme ve belirli kanser türleri dâhil olmak üzere en sık görülen kronik hastalıklar için ortak bir risk faktörü olarak karşımıza çıkmakta; ayrıca ciddi sosyal ve psikolojik sorunlara yol açmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre Dünya’da 1,9 milyar fazla kilolu ve 650 milyon obez durumda birey bulunuyor. Yine 5 yaş altında 41 milyon çocuk fazla kilolu veya obez kategoride yer alıyor. DSÖ tarafından en son yayınlanan raporda; Türkiye, 18 yaş üstü yetişkin nüfusta, yüzde 32 obezite görülme oranıyla Avrupa’da ilk sırada bulunuyor.
Türkiye’de, günümüzde her üç kişiden biri obezite sağlık sorununu yaşıyor. Ülkemiz obezite istatistiği ile OECD ülkeleri içinde oransal olarak ABD’den sonra en yüksek ikinci ülke verisine sahip.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak halkımızın sağlığını böylesine ciddi olarak tehdit eden ve geleceğimizi risk altında bırakan bu sağlık sorunu ile mücadeleyi sağlıklı bir nesil ve sağlıklı bir gelecek adına asli bir sorumluluk kabul ettik.
Bu kapsamda Sayın Başkanımız Ekrem İmamoğlu’nun “Sağlıklı Kent” olma vizyonu doğrultusunda ve 16 milyon İstanbullu hemşerimizin sağlıklı yarınları için bir Halk Sağlığı sorunu olarak gördüğümüz obezite ile mücadelemizi İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sağlık Dairesi Başkanlığı koordinasyonunda yürütmekteyiz.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlık makamı takdir ve onaylarıyla Sağlık Dairesi Başkanlığı çatısı altında kurduğumuz “Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Koordinasyon Birimi” ve “Sağlıklı Beslenme ve Obezite Bilimsel Danışma Kurulu” birimleri üzerinden gerçekleştirdiğimiz faaliyetlerle obezite ile mücadele programını oluşturduk. Sağlıklı Beslenme ve Obezite Bilimsel Danışma Kurulu’nun bilimsel katkı ve rehberliğiyle hayata geçirdiğimiz “Sağlıklı Beslenme ve Obeziteyle Mücadele Eylem Planı” kapsamında öncelikle belediyemizin tüm birimlerindeki personellere yönelik; devamında ise imkanlar dahilinde, İstanbullu hemşehrilerimizinin sağlıklı yaşama kavuşması amacıyla obeziteyle mücadele faaliyetlerimize başladık.
30 Ocak 2020 tarihinde “Obeziteyi Değiştiren Şehir İstanbul” Projemize start verdik. Akabinde İstanbul’daki obezite durumu ile ilgili bir saha araştırması yaptırarak bunu bir kitapçık halinde yayınlayıp kamuoyuyla paylaştık.
04 Mart 2020 tarihinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile Danimarka Başkonsolosluğu/Novo Nordisk arasında bir iyi niyet mektubu imzaladık.
01 Şubat – 28 Ağustos 2021 tarihlerinde gerçekleştirilen yürütme kurulu toplantıları ile projenin detaylarını belirlemeye başladık.
25–30 Ekim 2021 tarihlerinde yapılan toplantılarla değerli akademisyenlerimizin kıymetli katkılarıyla obezitenin insanlığın ortak sorunu olduğu ve sağlıklı bir geleceğe giden yolda aşılması gereken önemli bir engel olduğu gerçeğini ortaya koyduk.
Bu toplantılarda gerçekleştireceğimiz çalışmaların temel ilkelerini, çatı faaliyetlerini ve hayata geçireceğimiz aksiyon önerilerini belirledik.
Saha araştırmaları ve yapılan çalışmalar neticesinde, İstanbul ve ülkemiz için ciddi bir sağlık tehditi haline gelen “Obezite”yle mücadele için yeni bir vizyon belirlenmesi gerekliliğini açıkladık. Bu ihtiyaç dahilinde 4 Şubat 2020 tarihinde “Obezite ile Mücadele Strateji ve Eylem Çalıştayı” gerçekleştirdik.
Sağlıklı gıdaya erişimi güvence altına almak, hareketliliğe dair fiziksel imkânları artırmak, hareketliliği destekleyen bir yaşam kültürünü teşvik etmek, beslenme alışkanlıklarında dönüşümü sağlamak, çocukluk çağı obeziteyi önlemek, birlikte hareket etme ilkesiyle izleme ve takip mekanizmalarını kurmak ve iş birliğini geliştirmek gibi ana çerçeveyi oluşturan başlıklar üzerinden “Sağlıklı Beslenme ve Obezite İle Mücadele Strateji Belgesi’ni yayınladık.
2022 yılını, bizim için, obeziteyle mücadele yılı olarak belirleyerek şu faaliyetleri gerçekleştirdik:
04 Mart 2022 tarihinde “Sağlıklı Beslenme ve Obezite İle Mücadele Kararlılık Eylem Çağrısı” adıyla özel bir lansman programı düzenleyerek mücadeleyi basına ve halka duyurduk.
Obezite sorununu çözmek adına konunun uzmanları, akademisyenler ve sivil toplum kuruluşlarının katkılarıyla düzenlemiş olduğumuz çalıştayların yanı sıra İBB’de ilgili birimlerimizle koordineli çalışarak yeni projeleri hayata geçirdik.
“Sağlıklı Beslenme ve Obezite İle Mücadele Strateji Belgesi” kapsamında İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sağlık Dairesi Başkanlığı ile gerçekleştirilen proje ve çalışmalar şu şekildedir:
Tıp Merkezleri Beslenme ve Diyet Poliklinikleri Diyetisyenlik Hizmetleri
Tıp Merkezlerimizde Beslenme ve Diyet Poliklinikleri açılarak “Diyetisyenlik Hizmetleri” faaliyete geçirildi.
Sağlık Okur Yazarlığı ve Metabolik Hastalıklarla ilgili Farkındalık Seminerleri düzenlendi.
Ana /Merkez Binalarda Merdiven/Asansör gibi toplu kullanım alanlarında, hareketliliği teşvik etmek amacıyla kalori bilgilendirmeleri yapıldı.
Yürüyüşü Teşvik
İBB Ana ve Ek Hizmet Binalarında, asansör kapıları ve merdivenlerde sağlıklı beslenme ve hareketlilik farkındalığı için merdiven kullanımı ve yürüyüşün özendirilmesi amacıyla görseller hazırlandı.
İstanbul Senin Mobil Uygulaması;
Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Yaşam Kontrol Listesi (Check-List)
Kişilerin bilgilerini girerek vücut kitle indeksleri (BKI) Fiziksel aktivite ve beslenme alışkanlıkları değerlerine göre; sağlık kuruluşuna, beslenme programlarına ya da spor hareket/egzersiz programına yönlendirildiği bir tablo (Check-List) oluşturuldu.
Sağlıklı ve Güvenilir Gıdaya Erişim
İstanbulluların özellikle de gençlerin, alış-veriş / beslenme alışkanlıklarının değişimi, farkındalıklarının artırılması ve sağlıklı, güvenilir gıdaya erişimlerini kolaylaştırmak ve sağlıklı gıda üretimi yapan işletme / tesis sayısını artırmayı hedefleyen çalışmayı bir üniversite ile işbirliği halinde “Sağlıklı ve Güvenilir Gıdaya Erişim” adıyla yürüttüğümüz mobil yazılım programının proje çalışması tamamlandı, İBB Sosyal Medya Platformlarında yayına hazır hale getirildi.
Kişiye özel Masa Başı Egzersiz ve Düzgün Duruş Programı
Her gün daha çok yaygınlaşan ve Covid-19 döneminde daha sık karşılaştığımız hareketsizliğe karşı masa başı egzersiz, düzgün duruşun sağlanması ve duruş bozukluklarının kişiye özel yaklaşımla düzeltilmesi için bir mobil yazılım programı geliştirildi.
“Belediye Çalışanları Uygulaması”nın hazırlanmasından sonra daha geniş kitlelerin kullanımı için İBB Sosyal Medya Platformlarında yayına hazır hale getirildi.
Sosyal Mecra Üniteleri
Sosyal mecralarda, Toplu ulaşım araç içi ve duraklarda bulunan görsel iletişim ekran ve reklam mecralarında “Sağlıklı Beslenme – Hareketli Yaşam” konularında farkındalık dokümanları paylaşıldı.
